Święto Samorządu Terytorialnego pod patronatem marszałek Senatu
„Jestem dumna, że ta ważna ustawa wyszła z Senatu, że to Senat był autorem prawa samorządowego” – powiedziała 27 maja br. w Sejmie marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska, otwierając konferencję zorganizowaną z okazji Święta Samorządu Terytorialnego, 34 lata po pierwszych w pełni demokratycznych wyborach samorządowych. Samorządowcy, parlamentarzyści, członkowie rządu, a także członkowie Parlamentarnego Zespołu Samorządowego: senatorowie Agnieszka Gorgoń Komor, Zygmunt Frankiewicz i Wadim Tyszkiewicz dyskutowali o tym, jak poprawić kondycję samorządów.
„Samorząd to my wszyscy, bo każdy z nas w jakiś sposób decyduje o tym, jak nasza mała ojczyzna będzie się rozwijała, jak będziemy w niej działali” – powiedziała marszałek Senatu. „Samorząd jest jednym z czynników broniących wolności. Wiemy, że bez wolnego, niezależnego samorządu nie możemy rozwijać się jako państwo. (…) Wiecie, że są czasami zakusy, aby centralizować, aby decydować z Warszawy, i to jest bardzo niebezpieczne” – podkreśliła w kontekście działalności poprzedniej władzy. Marszałek podziękowała przybyłym samorządowcom za to, że przez ostatnie lata bronili idei samorządności, dbając o każdy region, niezależnie od tego, jakie poglądy reprezentowali jego mieszkańcy. Marszałek zapewniła samorządowców, że mogą liczyć na opiekę Senatu. Dodała, że Senat zawsze będzie miejscem debaty i dyskusji na temat trudnych spraw i problemów samorządowych. Marszałek, życząc wysokich środków finansowych na realizację samorządowych planów, podkreśliła, że równie ważne jak budżet są relacje z mieszkańcami, bo bez obu tych elementów samorząd byłby nieskuteczny. „Musicie budować zaufanie, musicie rozmawiać i słuchać tego, co wam podpowiadają mieszkańcy” – powiedziała Małgorzata Kidawa-Błońska.
„Mandaty, które uzyskaliście od wyborców, są wyrazem zaufania i szacunku. Samorząd to jest miejsce, w którym problem goni problem. To jest miejsce, gdzie gasicie jeden pożar, a za chwilę wybucha kolejny” – powiedziała wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska, gratulując zgromadzonym w sali kolumnowej Sejmu samorządowcom wygranych wyborów. Dodała, że 34 lata temu, 27 maja 1990 r., odbyły się pierwsze po upadku PRL-u, w pełni demokratyczne, wybory do rad gmin i miast w całym kraju. W jej ocenie był to przełomowy moment, który stworzył struktury III Rzeczypospolitej oparte na zasadzie pomocniczości. „Zasada samorządności należy do naczelnych zasad ustrojowych państwa polskiego. Eksperci do dziś uważają, że reforma samorządowa okazała się najbardziej udaną reformą Polski, która jest fundamentem rozwoju gmin i regionów, stanowi podstawę budowy społeczeństwa obywatelskiego. Niestety, w ostatnich latach byliśmy świadkami pogłębiającego się demontażu samorządu terytorialnego. Rujnowana zasada pomocniczości, zabieranie kompetencji samorządom, finansowe uzależnienie jednostek samorządów terytorialnego od przekazywanych z budżetu centralnego subwencji i dotacji, które powiązane z jednoczesnym uszczuplaniem budżetów własnych (…), spowodowały, że samorządy znalazły się w bardzo złej sytuacji” – podkreśliła wicemarszałek Sejmu.
Senator Agnieszka Gorgoń-Komor mówiła o współpracy z samorządami w kwestii kreowania polityki prozdrowotnej na ich terenie. Senator zapowiedziała, że 2025 r. będzie przez Senat ogłoszony rokiem prewencji i profilaktyki zdrowotnej.
Senator Zygmunt Frankiewicz powiedział, że w Senacie w ubiegłej kadencji powstało ponad 30 inicjatyw senackich, które miały zmienić prawo samorządowe. Senator zauważył, że część z nich jest nadal aktualna.
Senator Wadim Tyszkiewicz zadeklarował, że Parlamentarny Zespół Samorządowy został powołany po to, aby negocjować z rządem wprowadzenie ustaw, które są mniej złożone, nie powodują skutków finansowych, a poprawią jakość życia mieszkańców, np. zmniejszenie stawek wodno-kanalizacyjnych. Dodał, że będzie przekonywał samorządowców, aby budowali silne dochody własne, a w ramach prac parlamentarnych będzie walczył o interesy samorządowców.
O kierunkach współpracy z samorządem w zakresie ochrony zdrowia, edukacji, ustroju samorządowego i finansów mówili przedstawiciele rządu. Minister finansów Andrzej Domański powiedział, że w opublikowanej miesiąc temu białej księdze finansów publicznych bardzo dokładnie pokazano, w jakiej sytuacji są finanse publiczne. „Poprzednie 8 lat, w szczególności ostatnie 3 lata, doprowadziły do tego, że finanse samorządów zostały zdewastowane” – podkreślił. „Bez sprawnego systemu finansowania samorządów realizacja tych kluczowych dla państwa funkcji nie będzie możliwa. To nie są wnioski płynące tylko z białej księgi, także Najwyższa Izba Kontroli wskazywała, że te działania, które były podejmowane przez naszych poprzedników, skutkowały brakiem stabilności finansowej polskich samorządów” – mówił Andrzej Domański. Jak dodał, jego resort pracuje wraz samorządowcami nad całościową reformą finansów jednostek samorządów terytorialnych. Opracowywana nowelizacja m.in. zakłada ustabilizowanie i przewidywalność dochodów jednostek, chroni też dochody z tytułu PIT i CIT przed zmianami podatkowymi, zwiększenie środków na edukację, finasowanie przedszkoli i wynagrodzeń nauczycieli, większy wpływ strony samorządowej na podział środków.
Wiceminister edukacji narodowej Katarzyna Lubnauer zapewniła samorządowców, że do 2027 r. nie planuje się zmian o charakterze strukturalnym, bo wie, jakim wysiłkiem finansowym i organizacyjnym dla samorządów była likwidacja gimnazjów. Jak powiedziała, zdaje sobie sprawę, że to była duża szkoda, ale w jej ocenie najpierw należy zmieniać szkołę od środka, zmieniać to, czego i jak uczą się uczniowie. „Bardziej praktyczna i ciekawa szkoła, która potrafi oderwać uczniów od smartfonów, to nasz cel” – powiedziała Katarzyna Lubnauer.
W dyskusji uczestniczyli także minister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak i wiceminister zdrowia Katarzyna Kacperczyk.
Marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska oraz wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska objęły patronat honorowy nad wydarzeniem.
Zapis konferencji – https://sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/VideoFrame.xsp/B9BD807FFD25B499C1258B260034F9F1
