Finał konkursu „Sołtys Roku 2023”

„Sołtys Roku 2023”

W Senacie 9 lipca 2024 r. wręczono nagrody laureatom 22. edycji konkursu „Sołtys Roku”, zorganizowanego pod patronatem Małgorzaty Kidawy-Błońskiej przez redakcję „Gazety Sołeckiej” i Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów, przy współpracy senackich Komisji: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

„Sołtys Roku 2023”
„Sołtys Roku 2023”

„Żaden senator nie ośmieli się zawieść sołtysów, wiemy bowiem, jak wielką macie siłę, jak ciężką, oddolną pracę wykonujecie, jak wiele jest wśród was kobiet” – mówiła marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska, dziękując sołtysom m.in. za umiejętność podejmowania dialogu z mieszkańcami, by zmieniać swoje sołectwa, zmieniać Polskę na lepsze.  „Cieszę się, że w Senacie znalazła się tak silna grupa, najlepsi z najlepszych. Nie macie urlopu, wolnego czasu, cały czas jesteście dostępni dla swoich mieszkańców”  – podkreśliła. Marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska zapewniła, że Senat zawsze będzie wspierał sołtysów w ich żmudnej, ale jakże potrzebnej pracy, będzie z nimi współpracował.

Do laureatów konkursu „Sołtys Roku 2023” list skierował prezydent Andrzej Duda, który odczytała Barbara Fedyszak-Radziejowska. Jak napisał prezydent: „Praca sołtysa wymaga wrażliwości na rzecz innych ludzi i za tę wrażliwość Państwu dziękuję”.

Redaktor naczelny „Gazety Sołeckiej” Ryszard Jałoszyński podkreślił, że konkurs służy przede wszystkim uhonorowaniu wzorowych sołtysów. Wielu z nich chce podzielić z czytelnikami gazety swoimi doświadczeniami i inspirującymi innych pomysłami, temu m.in. służy rubryka „Głosem sołtysa”.

„Nie podcinajcie skrzydeł sołtysom” – apelowała Maria Kłosiewcz, która podziękowała w imieniu laureatów konkursu, podkreślając, jak ważna społecznie jest wykonywana przez nich praca. „Dbajcie o nich, a będziecie mieli piękny samorząd” – przekonywała.

Tytuł Sołtysa Roku 2023 zdobyli: Tomasz Chmarzyński (sołectwo Lipienek, woj. kujawsko-pomorskie), Tomasz Chrzanowski(sołectwo Nowa Wieś Wschodnia, woj. mazowieckie), Jolanta Fludra (sołectwo Śródka, woj. wielkopolskie), Maria Kłosiewicz (sołectwo Grzegorzewice, woj. mazowieckie), Mariola Kondracka (sołectwo Biedrzychowice, woj. dolnośląskie), Monika Kosińska, (sołectwo Trzebieszewo, woj. zachodniopomorskie), Magdalena Olszak (sołectwo Marysin, woj. lubelskie), Krystyna Talaga (sołectwo Kalsk, woj. lubuskie), Marcin Walkowiak (sołectwo Nieszawa, woj. wielkopolskie). W tej edycji konkursu tytuł Sołtysa Seniora otrzymał Fryderyk Białoń (sołectwo Kowale, woj. śląskie), który pełni funkcję sołtysa już 48 lat.

Konferencja „Sołectwo i sołtys – w nurcie obywatelskiej aktywności i zaangażowania w sprawy publiczne” w Senacie
Konferencja „Sołectwo i sołtys – w nurcie obywatelskiej aktywności i zaangażowania w sprawy publiczne” w Senacie

Galę konkursu poprzedziła konferencja „Sołtys i sołectwo – w nurcie obywatelskiej samorządności i zaangażowania w sprawy publiczne”, którą otworzył przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator Ryszard Bober. Przypomniał, że w tym roku przypada 35. rocznica wolnego samorządu i mija 20 lat polskiego członkostwa w Unii Europejskiej. W jego ocenie dzięki środkom z UE polskie rolnictwo i polska wieś pięknie się rozwijają. Jak podkreślił, stało się tak również dzięki staraniom i wysiłkom sołtysów. Przewodniczący senackiej  komisji rolnictwa  podziękował sołtysom za ich społeczną aktywność, bez której nie udałoby się tego wszystkiego zrobić. Podziękował też za to, że tak pięknie pielęgnują naszą tożsamość, kulturę i wiejskość. Zdaniem senatora Ryszarda Bobera nie łatwo jest być sołtysem, zwłaszcza że zmienia się polska wieś, która nie jest już tylko miejscem produkcji żywności, ale staje się miejscem zamieszkania i życia. Trzeba się więc zastanowić jak w rozsądny sposób połączyć te 2 funkcje polskiej wsi, a także, co zrobić by w naszych małych ojczyznach aktywność społeczna była większa.

„Sołtys Roku 2023”
„Sołtys Roku 2023”

Celem konkursu jest promowanie najbardziej aktywnych sołtysów, którzy pracują na rzecz lokalnych społeczności. Kandydatów mogą zgłaszać: rady sołeckie, mieszkańcy sołectwa, rady parafialne, a także organizacje pozarządowe, m.in. ochotnicze straże pożarne i koła gospodyń wiejskich, stowarzyszenia sołtysów wszystkich szczebli oraz organy władzy samorządowej – rady gmin, wójtowie czy burmistrzowie. Laureatów wskazała Kapituła Konkursu złożona z członków redakcji „Gazety Sołeckiej” i ekspertów Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, biorąc pod uwagę wpływ kandydata na integrację społeczności lokalnej, materialne efekty jego pracy, czas sprawowania funkcji sołtysa w połączeniu z efektami jego działalności oraz dalsze plany i strategie związane z sołectwem.

Otwartość na głosy polskich sołtysów zadeklarowała wicemarszałkini Magdalena Biejat, która podkreśliła, że jest fanką ich pracy wykonywanej tak blisko ludzi.

„Zbieracie jak piorunochron wszystkie wyładowania  i trzeba mieć dużą odporność psychiczną, pełniąc funkcję sołtysa” – mówił, podsumowując konferencję, przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Zygmunt Frankiewicz. Jak wskazał, przypomniała ona zapoczątkowane 35 lat temu zmiany ustrojowe, uświadamiając jednocześnie, co wymaga zmiany, przede wszystkim w kwestii ułomnej osobowości prawnej sołectw. Trzeba też lepiej i na większą skalę szkolić sołtysów, umożliwić powoływanie sołeckich rad młodzieżowych i seniorów. Zdaniem senatora sołectwa to sól demokracji lokalnej, a ich problemy powinny znaleźć się w gestii rad gminnych. Przewodniczący senackiej komisji samorządu terytorialnego zadeklarował, że sprawy wymagające zmian legislacyjnych na poziomie parlamentu będą przez senatorów realizowane.

Podczas konferencji o sołectwie i sołtysie jako fundamencie demokracji na obszarach wiejskich mówiła Grażyna Jagłos-Dębska, wiceprezeska Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, prezeska Stowarzyszenia Sołtysi Mazowsza. W swoim wystąpieniu przypomniała podstawy prawne dotyczące funkcjonowania sołtysów i sołectw. Przypomniała też, że to właśnie w Senacie za sprawą senatorów Jerzego Regulskiego i Jerzego Stępnia, a także doradcy Michała Kuleszy rozpoczęto reformę samorządową. Jako niezwykle ważny problem, mający zasadnicze konsekwencje dla sołectw, wskazała ich brak osobowości prawnej. Umożliwiłaby ona łatwiejszy dostęp do środków zewnętrznych, a głos sołtysów byłby lepiej słyszany i poważniej traktowany przez włodarzy. Jak podkreśliła, dzisiejsi sołtysi to często dobrze wykształceni młodzi ludzie, otwarci na nowe wyzwania, gotowi na poszerzanie horyzontów. Zaprzeczają stereotypowi sołtysa – „chłopa w walonkach”.  Wśród spraw do załatwienia wymieniła podmiotowość sołtysa, powstanie młodzieżowych rad sołeckich, organizację jak największej liczby szkoleń. Niestety, sołecka rzeczywistość to często stare, archaiczne statuty, w których brak jest ustalenia zakresu działania sołectwa, zasad przekazywania składników mienia do korzystania czy przekazywania środków budżetowych na realizację zadań. Brakuje przepisów prawnych dotyczących logo sołectwa, sołeckiej rady seniorów pieczęci, tabliczki sołtysa i godła. Sołectwo nie może powołać młodzieżowej rady sołeckiej, brak jest podstawy prawnej do powoływania konwentu sołtysów czy rady sołtysów przy wójcie, brak też obligatoryjności diet sołeckich i funduszu sołeckiej.

Historię i osiągnięcia stowarzyszeń sołtysów w Polsce, które od ponad 30 lat służą mieszkańcom wsi i społeczeństwu obywatelskiemu omówił  Ireneusz Niewiarowski, prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, senator I, VII i VIII kadencji.

Żródło – https://www.senat.gov.pl/aktualnoscilista/art,16319,w-senacie-final-konkursu-soltys-roku-2023.html